Psikoloji ile ilgili durumlarda nereye başvurmak gerekiyor? Tüm mesleklerde olduğu gibi bu meslekte de bir karmaşa yaşanıyor. Ne yazık ki ülkemizde en büyük sorunların başında gelen “Her işi yaparım” mantığı bu durumun başlıca sebebi. Ancak aslında eğitim sistemimizde her şey öğretilmediği gibi daha sonrasında dalınızda belirli konulara yönelmezseniz hiçbir şeyi bilme şansınız da olmaz. Etik açıdan doğru olan kendisinden yardım istendiğinde kişinin “Bu benim konum değil, bilmiyorum” ya da “Bu konuda yeterli eğitime sahip değilim” diyebilmesidir. Psikiyatrist, psikolog karmaşasına bir de çocuklar söz konusu olduğunda pedagog ekleniyor.Peki nedir tüm bu kavramlar?
Psikiyatrist kimdir?
Tıp fakültesinde 6 yıl eğitim aldıktan sonra tıp doktoru unvanı alır. Ardından psikiyatri bölümünü seçer ve hastahanede 4 yıl daha psikiyatri alanında eğitim alır. Bu eğitim sürecinde psikiyatri hastalarını görme, tanıma ve tedavi yöntemlerini öğrenir. Bu eğitim içerisinde psikoterapi ve tüm diğer yöntemler de yer almaktadır. Psikiyatristler ayrıca ilaç yazabilme yetki ve bilgisine sahiptir. 1990 yılından önce 4 yıldan sonra 2 yıl da çocuk ve genç psikiyatrisi eğitimi alarak “Çocuk ve Genç Psikiyatristi” unvanını almıştır. Bu eğitimi almayanlar sadece erişkin psikiyatristidir. 1990’lı yıllardan sonra eğitim sistemindeki değişiklikler sebebiyle o tarihten sonra ihtisasa başlayanlar 4 yıllık eğitim ile çocuk ve genç psikiyatristi olabilmektedir. Onlar da erişkin psikiyatristi bulunamadığı durumda erişkin hastalara yardımcı olabilirler ancak asıl alanları değildir.
Psikoloji ve pedagoji nedir?
Psikoloji ve pedagoji farklı eğitim alanları olan ve klinik psikoloji yüksek lisansı yaptıkları taktirde hasta danışmanlığı yapabilen mesleklerdir.
Klinik Psikolog kimdir?
Psikolog olmak için üniversitelerin fen edebiyat fakültelerinin psikoloji bölümlerinden mezun olmak gerekir. Psikologlar ilgi alanlarına göre endüstri, klinik, adalet ve deneysel gibi alanlarında unvan kazanmaları, bilim uzmanlığı derecesiyle olmaktadır. Klinik psikoloji bilim uzmanlığı için gerekli kuramsal bilgiler 4 yıldan sonra 2 yıllık yıllık eğitimin ardından tamamlanır. Alınan kuramsal bilgilerin yanında en az doktora derecesine sahip bir klinik psikolog danışmanlığıyla psikiyatri kliniklerinde staj yapılmalıdır. Zihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluğu olan bireyleri değerlendiren bir daldır. Bireyi değerlendirmek amacıyla test ya da ölçek uygulama ve yorumlama klinik psikoloğun yapabileceği görevler arasındadır.
Pedagog kimdir?
Pedogoji, terbiye hatalarından kaynaklanan ruhsal, bilişsel sorunlarla ilgilenen bir bilim dalıdır. Sosyal pedagoji, iyileştiren pedagoji, mesleki pedagoji gibi çeşitli dalları da bulunmaktadır. Ülkemizde “Pedagoji” ismi değiştirilerek günümüzde “Psikolojik danışmanlık” olarak adlandırılmaktadır. Pedagojik-psikolojik danışmanlar eğitim ve sağlık alanlarında, kişisel, ailevi, akademik sorunların tanısında ve çözümünde günlük yaşam olayları ile baş etme becerilerinin geliştirilmesinde hizmet verir. Aile mahkemeleri ve suçlu çocuklar ile ilgili alanlarında da görev alırlar.
Burada yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere psikoloji ya da psikolojik danışmanlık mezunu herkes hasta tedavi edemez ve ilaç yazamaz. Tıpkı tıp fakültesi mezunlarında olduğu gibi onların da branşlaştıkları dalda özel eğitimleri vardır. Eğitim sürecinde ancak eğitimli birinin yanında pratik yapabilirler.
Psikolog olmayan kişiler kimlerdir?
Temelde mezun oldukları lisans eğitim, yabancı diller, işletme, mühendislik vb. psikoloji dışında eğitim alan kişiler Psikoloji yüksek lisansı yaparak psikolog olmuş sayılmazlar. Bu kişiler temel eğitimlerine ilave olarak psikoloji ile ilgili bilgi sahibi olmuşlarsa da bunu ancak mezun oldukları branş içerisinde kullanabilirler. Meselâ; Eğitim fakültesi mezunu biri yüksek lisans olarak psikoloji okumuş ise bu ona hasta bakma, terapi yapma yeterliliği kazandırmamaktadır. Bu kişi ancak eğitimle ilgili konularda psikoloji bilgisini kullanabilir.
”Doktor olmayan kişiler ruhsal bir bozukluk tanısı koyamaz!””Yukarıda sıralanan meslek grupları dışında kalan “yaşam koçu, NLP vb.” gibi alanlarda çalışanlar ruh sağlığı ekibi içerisinde yer almamaktadırlar.”
Kaynakça:Türk Psikiyatri Derrneği web sayfası
