Fazla ağrı kesici kullanmak, “İlaç aşırı kullanım baş ağrısı” olarak bilinen ağrıya sebep olabiliyor. “Öncesinde özellikle migren gibi bir primer baş ağrısı hastalığı olan bireylerde ağrı kesici, opioid veya migren atak ilaçlarının sık kullanımı sonucu baş ağrılarının kronikleşmesi, ayda 14 günden fazla sürmesi durumu ‘ilaç aşırı kullanım baş ağrısı’ olarak adlandırılıyor.” diyen Nörolog Uzm.Dr. Pelin Nar, fazla ağrı kesici kullanımına dikkat çekti.
Migren dönüşümü
Önceleri aralıklı olan ataklar giderek sıklaşır, sıklaşma ile birlikte giderek atak ilaçlarına yanıt azalır, öncesine göre daha geç ve daha zayıf yanıtlılık oluşur. Baş ağrıları da karakter değiştirir. Örneğin tek taraflı olan tipik migren ağrıları giderek daha yaygın ve şiddetli hale gelir ve gerilim tipi baş ağrısı karakterine bürünebilir. Ağrılardaki ilaç aşırı kullanımıyla birlikte olan bu dönüşüme “migren transformasyonu/dönüşümü’ denir. Ağrıların kronikleşmesiyle birlikte genel halsizlik, yorgunluk, dikkat eksikliği, unutkanlık sık eşlikçilerdir. Ağrılar arttıkça ağrı kesici kullanımı artıyorken, ağrı kesicilerin sık kullanılması ile ağrılar daha da kronikleşir; bu bir kısır döngüdür.
Hangi ilaçlar riskli?
Parasetamol ve non steroid anti inflamatuar ilaçlar gibi basit ağrı kesicilerin ayda 15 gün ve daha fazla kullanımı, migren atak ilaçları, kombine ilaçlar ve morfin türevi ilaçların ayda 10 günden fazla kullanımı ilaç aşırı kullanım baş ağrısına yol açabilir.
Kafein de risk yaratabilir!
Günde 200 mg’ın üzerinde kafein alımı ilaç aşırı kullanımı riskini artırır.
İlaç aşırı kullanım baş ağrısından korunun
Migren hastalarında tedavideki amaç sadece atağı sonlandırmak değil; ağrı sıklığını da düzenlemek olmalıdır. Bu nedenle atakların tedavisi dışında zamanında ‘koruyucu tedavi’lerin başlanması da büyük önem arz etmektedir. Koruma tedavileri ile atak sıklığı %50 azaltılırken atak ilaçlarının kullanımı da azaltılmış olacaktır. İlaçlar dışında hastaların ağrı günlüğü tutmaları da atak sıklığının daha yakın takibini ve dolayısıyla ilaç kullanım kontrolünü sağlayacaktır.
İlaç aşırı kullanım başa ağrısı tedavisi nasıldır?
Aşırı kullanılan ilacın kesilmesi, profilaktik (koruyucu) tedavinin oluşturulması ve şiddetli başağrısı atakları için, sınırlı sayıda kullanılmak koşuluyla, uygun atak ilacının belirlenmesi esas alınır.
Baş ağrısı hastalarına öneriler
Nöroloji doktorunuzun belirttiği aralıklarla muayene olmanız, ağrı günlüğü tutmanız, aşırı ağrı kesici kullanımından kaçınmanız ve ağrılarınız sıklaştığında hekiminize başvurmanız önerilir.