Araştırmalar, esrarın gençlere söylendiği gibi sadece zararsız bir “ot” olmadığını, beynin bellek, öğrenme ve dikkatten sorumlu kısımlarını etkilediğini ve zekayı kalıcı olarak düşürebildiğini gösteriyor. Bu etkilerinden dolayı esrar özellikle DEHB olanlar ve ergenler iç son derece zararlı. Ailenin doğru iletişimi gencin bu davranışını önlemede etkili oluyor. Bunun için esrar kullanan genç ile nasıl konuşulması gerektiğine birlikte göz atalım.
Esrar kullanan genç ile nasıl konuşulmalı?
Esrar kullanımını engellemede, ailelerin gençlerle korkutucu olmadan doğru iletişim kurmaları etkili. Ancak aileler genellikle kendi korkularını, esrarın zararları ile harmanlayarak genci korkutarak caydırmaya uğraşırlar. Oysa kötü diyalog genci esrar içmek yerine sohbet ortamından uzaklaştırır. Yoğun hayat ve akademik stres yaşayan ergenler ile doğru iletişim kurmak çok ama çok önemli. Onları anlamaya çalışmak, yargılayıcı bir dil kullanmadan konuşmak, söylemleri kişiselleştirmemek, yıkıcı değil yapıcı sohbetlerin sayısını arttırmak, korkutucu olmayan doğru iletişim gençleri bu alışkanlıklardan uzak tutmakta etkili oluyor.
Ergeni bu alışkanlığından vazgeçirmek yönünde yapılan konuşmaların pek çoğunun ebeveyn ve çocuk arasında tartışmaya dönüşmesinin altında genellikle “yanlış anlaşılma” yatar. Gençler ile bu konuda daha etkili konuşmak için deneyebileceğiniz bazı yöntemler şöyle;
-Bu konuyu konuşmuştuk neden tekrar konuşuyoruz?
Gençler sık sık ve olur olmaz zamanda aynı konuda sohbet etmeyi “dır dır etmek” olarak yorumlayabiliyorlar. Bu şekilde algılamaları da sizi can kulağı ile dinlemeyecekleri anlamına gelir.
Çocuğunuz, “Bu konuyu konuşmuştuk neden tekrar konuşuyoruz?” tavrı ile yaklaşır ise ona; insanların hayatlarını değiştiren önemli kararları birden fazla konuşmaları gerektiğini anlatabilirsiniz. Araba almak için dahi defalarca düşünülür, araştırılır gerekirse denenir dolayısıyla esrar içmek gibi hayati riskleri olan bir konuda da defalarca konuşulması çok normaldir. Bu konuşmayı onu yargılamadan yapmanız da önemlidir.
Konuyu açmanıza yönelik çocuğunuzun tavır almasını önlemek için kendisinin esrar içme alışkanlığını bırakmış olabileceğini düşündüğünüzü yahut bu konuda yeni yayınlanan bir haberi, sağlık araştırmasını vb gördüğünüzü bu sebeple konuyu o anda açtığınızı ona anlatabilirsiniz.
-Esrar doğal bir bitki ne zararı olabilir ki?
İnsanlar “doğal, bitkisel” vb kelimeleri zararsız gibi algılamaya meyillidir. Eğer çocuğunuz böyle düşünüyor ise kendisine bunun doğru olmadığını anlatın. Çeşitli medya haberleri, sağlık profesyonellerinin yazıları bu konuda size yardımcı olabilir.
-Sadece bir defa denemekten ne çıkar?
Öncelikle çocuğunuzun bu deneyimde neler hissettiğini sorun. Sadece bir defa denemek mi istedi? Meraktan denedi ama adından hoşlanmadı mı? Yahut fırsatını bulunca denedi ve zararlı olmadığını mı düşünüyor?
Sonraki adımda zararlı alışkanlıkların pek çoğunun ilk denemede olumsuz etkisini göstermediğini anlatabilirsiniz. Tek bir sigara içerek akciğer kanseri olunmaz ama bir sigara alışkanlığa dönüştüğünde hem zararları görülmeye başlar hem de bırakmak zordur. Bıraktıktan sonra verdiği hasarı tamir etmek mümkün olmayabilir. Unutulmamalıdır ki araştırmalar gençlerin esrar gibi alışkanlıklardan vazgeçmesinde ebeveynin doğru iletişiminin etkili olduğunu göstermektedir. Yargılamadan, korkutmadan, suçlamadan gerçekleştirilen konuşmalar genci olumlu yönde etkileyebilir.
-Esrar kullanmak alkol kullanmaktan daha zararsız!!
Eğer çocuğunuz size böyle bir savunma ile gelir ise ona her iki maddenin de onun henüz gelişme döneminde olan beyni başta olmak üzere sağlığı üzerinde hasar yarattığını söyleyebilirsiniz. Onun sağlıklı yaşaması ve gelişimini önemsediğinizi belirterek, alkol veya esrar kullanmanın az veya çok zararlı olmasının, sonuçta her ikisinin de zararlı olduğu gerçeğini değiştirmeyeceğini anlatın.
Ülkemizde bu konuda devlet kurumu olarak Yeşilay, https://www.yesilay.org.tr/tr ve Amatem, http://www.amatem.org/ den destek alınabilir.