Dövme pek çok kültürde yer alan insanlık tarihinde yaklaşık 8000 yıllık geçmişi bulunan bir uygulamadır. Özellikle ergenlik yaşlarında yaptırılır ve genellikle hayat boyu kalır. Uzun süreli kalmasının sebebi derinin alt katmanlarına enjekte edilen boyadır. Bu boya üst deride olmadığından kalıcıdır. Ancak dövme konusunda ebeveynler çekimserken çocuklar oldukça isteklidir. Gençlerin henüz uzun vadeli düşünemiyor oluşu, hormonal etkiler ve tutkuları onları dövme yaptırma konusunda daha istekli yapabilir. Peki dövme yaptırmak isteyen gence yaklaşım nasıl olmalıdır? Dövmenin nasıl yapıldığına, sağlık ve sosyal açıdan risklerine birlikte bakalım.
Dövme nasıl yapılır?
Dövme yoluyla transfer edilecek model seçildikten sonra cilt üzerine çizilir. Deri bir antiseptik ile temizlenir ve bölgeye ince bir merhem katmanı yerleştirilir. Kalıcı dövmeler, pigmentli mürekkebi cilde tekrar tekrar enjekte etmek için bir iğne kullanılarak yapılır. Profesyonel dövme sanatçıları, iğneleri tutan ve cildi dakikada birkaç kez delen elektrikle çalışan bir makine kullanır. İğneler mürekkebin içine batırılır ve ardından deriyi birkaç milimetre derinlikte deler. İşlem sırasında ortaya çıkan kan veya sıvı silinir.
Dövmenin boyutuna ve detayına bağlı olarak bir dövme yapmak 15 dakikadan birkaç seansa kadar sürebilir. Bu genellikle acıtan bir işlemdir. Ancak dövme yaptırmak bazı riskleri de beraberinde getirir.
Dövme yaptırmanın riskleri nelerdir?
Genellikle dövme yaptırmak isteyen gençler bunun getireceği sağlık risklerinden habersizdir. Oysa dövme enfeksiyonlara ve bulaşıcı hastalıklara yol açabilir. Dövme, özellikle Hepatit B ve C ile ilişkilidir. Dövme iğnelerinin paylaşılması ya da dövme mürekkeplerinin tekrar kullanılmasıyla ilişkili HIV bulaşması da yaşanabilecek diğer risklerdendir.
Alerjik reaksiyonlar yaşanabilir. Boyalarda tipik olarak kullanılan pigmentler alerjik reaksiyonlara yol açabilmektedir.
Keloid oluşumu derinin yaralanması durumunda gelişir. Dövme sildirmeye çalışanlarda sık rastlanan bu durum cerrahi müdahale gerektirebilir. Bazen de kalıcı olabilir. Vücudumuzda özellikle omuz, sırt ve gövde üst kısmı, ense ve kulak memelerinde daha sık rastlanır.
Aşırı kızarıklık, dövme bölgesi etrafındaki hassasiyet, uzun süreli kanama veya dövme alan çevresindeki cilt rengindeki değişimin hepsi enfeksiyon belirtileridir. Bu durumda veya aşırı şişme veya kanama gibi başka sorunlar varsa derhal doktora başvurulması gerekir.
Çocuğunuzu dövme yaptırma konusunda bilgilendirin
Çocukları olumlu ve doğru iletişim ile sakince konuşarak bilgilendirmeniz onun karar vermesine yardımcı olabilir. Dövme konusunda yeterli araştırma yapıp yapmadığını sorun. Yapmamışsa birlikte araştırmayı önerin. Risklerden söz edin.
Sağlık riskleri: Hepatit, HIV /AIDS, enfeksiyon vb.
Sosyal riskler: Genellikle iş yerleri vücudun görünür yerlerdeki dövmeleri kabul etmez. Bu ileride onun iş hayatı için problem olabilir. Çok istediği bir mesleği yapmasına engel olabilir.
Kalıcı olma problemi: Dövmeler kalıcıdır ve silinse de deriye hasar verir. Silmek de ağrılı ve zor bir işlemdir. Bu esnada başka istenmeyen sağlık problemleri gelişebilir. Ne yazık ki bunların geri dönüşü olmayabilir.
En önemlisi direkt karşı çıkmak yerine ılımlı bir yaklaşım ile ona bundan vazgeçmesini, ileriki bir zamanda tekrar düşünmesini ve alacağı riskleri anlatabilmektir. Gerekirse bu konuda bir psikologdan yardım talep edebilirsiniz.
Eğer vazgeçirmek istiyor ve başarılı olamıyorsanız çocuğunuza öncesinde bir dermatoloğa götürmeyi deneyebilirsiniz. Ona bunu “Sağlık kontrolünü yaptıralım öyle dövme yapılsın” şeklinde yapıcı bir dille kabul ettirebilirsiniz. Dermatoloğa önceden bilgi vererek çocuğunuza olası riskleri anlatmasını isteyebilirsiniz.
Alternatif olarak geçici kına gibi bir madde ile dövme yaptırmasını eğer sıkılmaz ise daha sonra kalıcı dövme yaptırmasını da önerebilirsiniz. Bu süre zarfında vazgeçme olasılığı olabilir.
Eğer dövme yaptırmaktan vazgeçmiyor ise bazı önlemler almanız yerinde olacaktır.
Dövme yaptırırken sağlık sorunlarını önlemek için neler yapılabilir?
- Dövme yaptırmadan önce, çocuğunuzun aşılarının (Hepatit B ve tetanoz gibi) güncel olduğundan emin olun.
- Dövme yaptıracağınız yeri iyi araştırın. Dövme yapılan yer bir muayenehane gibi temiz olmalıdır.
- Çalışma alanı temiz ve iyi aydınlatılmış olmalıdır.
- Ekipman sterilize edilmelidir.
- Dövmeyi yapan kişi ellerini yıkamalı ve yeni tek kullanımlık bir eldiven giymelidir.
- Yeni iğneler kullanılmalıdır.
- Steril iğnelerin ve tek kullanımlık olmaları gerekir. İğnenin paketini sizin yanınızda açmasını isteyebilirsiniz.
- Yeni mürekkep kullanılmalıdır. Kalan mürekkep asla şişeye geri dökülmemeli ve tekrar kullanılmamalıdır.
- Aşırı kızarıklık, dövme bölgesi etrafındaki hassasiyet, uzun süreli kanama veya dövme bölgesi çevresindeki cilt rengindeki değişiklik gibi enfeksiyon belirtileri fark ederseniz, derhal doktora başvurun.
- Dövme yapıldıktan sonra antiseptik uygulanır ve dövme bandajlanır.
- Evde bandajı 24 saat açık tutmak önemlidir, ardından sabun ve ılık su ile yıkayın. Tüm kan ve sabun durulanmalıdır.
- Günde birkaç kez antibiyotikli merhem ve cilt kremi uygulayarak deriyi nemli tutun.
- Dövmelerin iyileşmesi yaklaşık 2 haftayı bulabilir. Bu zaman süresince bronzlaşmayı önlemek için güneşe maruz kalmamak gerekir. Birkaç hafta boyunca yüzme, jakuzili havuzlar, uzun banyolardan uzak durulmalıdır.
- Dövme bölgesine yapışabilecek kıyafetler giyilmemelidir.
