Doğum izni, hamile ve çalışan kadınlar için önemli bir dönem. Doğum izni süresi hesaplanırken hamilelik süresi 40 hafta olarak değerlendiriliyor. Anne adayı çalışan kadınlar 8 haftası doğumdan önce, 8 haftası da doğumdan sonra toplam 16 hafta doğum izni kullanabiliyorlar. İkiz bebeği olanlar bu süreye 2 hafta daha ilave ediyor.
Doğum raporu tekil gebelikler için 32’nci haftada başlayabiliyor fakat anne adayları, doktorlarından aldıkları raporla 37’nci gebelik haftasına kadar çalışmaya devam edebiliyorlar. Hamilelerin 37’nci haftadanın bitiminden yani 38 haftadan itibaren çalışmalarına yasal olarak izin verilmiyor.
Gebeliğin 40 hafta olduğu düşünüldüğünde hamile kadın, doğumdan 8 hafta önce yani hamileliğin 32’nci haftasında izne çıkabiliyor. Toplamda 16 haftalık doğum iznine sahip olan anne adayları doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta da izinli oluyor. İşçi ve memur kadınlar bu iznin ardından birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, üçüncü doğumda 6 ay süreyle yarım çalışma izni kullanabiliyorlar. Bu sürelerin bitiminden sonra kadın çalışanlar 6 ay ücretsiz izne ayrılabiliyor. Çoğul doğumlarda bu sürelere 30 gün daha ekleniyor. Çocuğun engelli olması halinde bu süre 360 gün olarak uygulanıyor.
16 haftalık analık izninin bitiminden sonra çocuğunun bakımı kadın işçi çocuğunun bakımı için birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, üçüncü ve daha sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izne ayrılabilir. İşverenin, yarım çalışma iznini vermemesi gibi bir durum ise söz konusu olamaz.
Doğum iznine doktor raporu ile geç çıkan anne adayları çalıştığı süreleri, doğum sonrası iznine ekleyebiliyor. Meselâ; doğum iznine 35. haftada çıktıysanız fazladan çalıştığınız 3 haftayı doğum sonrası izninize ekleyebiliyorsunuz. Böylece doğumdan sonra 11 hafta izinli sayılabiliyorsunuz.
Ayrıca kadınlara yarım çalışma ödeneği ile 60 ile 360 gün arasında, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince gelir desteği sağlanıyor. Kadınların ödenekten yararlanabilmesi için doğum ya da evlat edinmeden önceki 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması ve haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışması gerekiyor.
Çoğul gebelikte doğum izni süresi
Eğer anne adayı ikiz, üçüz gibi birden fazla bebek bekliyorsa buna çoğul gebelik deniliyor. Çoğul gebelik yaşayan anne adayları, doğum öncesinde fazladan 2 hafta izin kullanabiliyorlar. Bu durumda doğum izni doğum öncesi 10 haftaya uzuyor.
Covid 19 salgını sonrası doğum izni süresi değişti
Küresel salgından sonra yapılan düzenlemeyle doğum izni 32. haftadan 24. haftaya çekildi. Genelge uyarınca kamuda çalışan hamile personel gebeliğin 24. haftasından itibaren idari izinli sayılıyor. Doğum izni ise 32. hafta başlıyor. Uygulamaya göre görevine 24. haftada izne çıkarak ara veren personel doğumdan sonraki 8. haftadan sonra işinin başına dönebiliyor. Ayrıca anne doğumdan sonra ücretsiz izin kullanma hakkına da sahip.
Ücretsiz doğum izni işçi anne için doğum izni bitiminden itibaren 6 aya kadar verilirken,
Doğum yapan memura, doğum izni süresinin bitiminden itibaren 24 aya kadar aylıksız izin verilebiliyor.
Doğum izni nasıl alınır?
Çalışan anne adaylarının doğum izni alabilmeleri için doktordan hamile olduklarına dair rapor alarak, bunu çalıştıkları kurumun insan kaynaklarına bölümüne teslim etmeleri gerekiyor. Hamilelik belgesinin mutlaka bağlı olunan sigorta kurumuna ulaştırması ve iş yerine bilgi vermesi gerekiyor. Hamile kadın çalışanın haklarından sorunsuz bir şekilde faydalanabilmesi için bu konunun zamanında ve doğru beyanı önem taşıyor. Doğum izni süresi ve SGK’ya bildirilme işlemlerini Alo 170 SGK danışma hattından da takip edebilirsiniz.
Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün sigorta primi yatırılmış olmalı.
Doğum izni başlamadan önce işten ayrılanlar bu ödeneği alamıyor.
Kadının işyerindeki sigortalılık halinin devam etmesi gerekiyor.
Rapor süresince yani 112 gün içinde işyerinde çalışmıyor olmak gerekiyor.
Kadın çalışan, doktordan alacağı raporu işyerine teslim etmekle mükellef. Diğer işlemler işyeri tarafından yapılıyor.
