Süt dişleri olarak bilinen bu dişler genellikle 6. aydan itibaren çıkmaya başlar. Ancak bebeklerde diş çıkarma 3 aylıkken başlayabileceği gibi 12. aya kadar da gecikebilir. Genellikle ebeveynler bebekleri diş çıkarma geciktiğinde endişelenirler. Bebeklerde diş çıkarma da her bebekte aynı şekilde seyretmez ve genellikle endişelenecek bir durum yoktur. Sadece bebeği takip eden hekime bilgi vermekte fayda vardır. Düzenli kontrole giden bir bebekte hekim de bunu gözlemleyecektir.
Bir diğer konu ise diş çıkarma sıkıntılarıdır. Ebeveynler bu dönemde huzursuz, uyumayan, ağlayan, ateşi çıkan bazen de ishal olabilen bebeklerini nasıl rahatlatabileceklerini şaşırırlar. Diş çıkarma sıkıntılarını geçirmek için uygulanabilecek yöntemler de vardır. Süt dişlerinin tamamen çıkması ortalama 3 yaşında tamamlanır. Süt dişleri tamamlanmış bir çocukta alt ve üst çenede toplam 20 tane süt dişi bulunur. Diş çıkarma tablosu size bu konuda fikir verebilir.
Diş çıkarma geç veya erken başlayabilir!
Bebeklerin diş çıkarma zamanları da diğer pek çok özellik gibi bebekten bebeğe değişkenlik gösterebilir. Süt dişlerinin erken ya da geç çıkmasının özel bir durumu yoktur. Bebeklerin diş çıkarma zamanlarının farklılık göstermesi normal bir durumdur.
Altta yatan başka bir hastalık yoksa bebeklerin dişlerinin erken ya da geç çıkması bir problem teşkil etmez. Çok nadiren başka hastalıklara bağlı olarak hiç diş çıkmaması gibi durumlar görülebilmektedir. Sağlıklı bir bebeğin erken veya geç diş çıkarması endişelenmeyi gerektirmez. Süt dişlerini geç çıkaran bebeklerin, kalıcı dişlerinin gelmesinde de gecikmeler yaşanabilir.
Diş çıkarma belirtileri nelerdir?
Diş çıkarma belirtileri sırasında görülen huzursuzluklar, dişin çıkmasından yaklaşık 1 hafta önce başlar, dişin görünür hâle gelmesiyle biter. Bu dönem 6 ay-3 yaş arasında devam eder. Çıkarken bebeği en çok rahatsız eden dişler genellikle süt azı dişleridir.
Diş çıkaran bebeklerde salya artışı, salyanın birikimi sebebiyle öksürük, huzursuzluk, mızıklanma, ağlama, kulağı kaşıma, iştahta azalma, uyku düzeninde bozulma, kaşınma hissi sebebiyle her şeyi ağızına götürüp ısırma, hafif ateş, ishal görülebilir. Ancak bu belirtilerin bir kısmı (ateş, ishal, iştahsızlık gibi) farklı enfeksiyon hastalıklarının da belirtisi olabileceğinden belirtiler atlanmamalıdır. Yoğun ve uzun süren ishal, yüksek ateş, aşırı huzursuzluk diş çıkarma değil farklı hastalıkların belirtisidir. Diş çıkarma döneminde genellikle bu belirtiler hafif ve en fazla 2-3 gün sürer.
Bebekler diş çıkarırken nasıl rahatlatılabilir?
Bebeklerin diş çıkarma döneminde en yaygın kullanılan çözüm soğuk uygulamasıdır.Bununla birlikte şunları yapabilirsiniz.
- İçi su dolu olan, soğutulmuş, plastik ve boyalı olmayan diş kaşıyıcı bebeğe ısırması için verebilirsiniz.
- Elinizi soğuk suda tutarak parmağınız soğuduğunda dişin çıktığı diş etine parmakla hafifçe masaj yapabilirsiniz.
- Soğutulmuş havuç, salatalık gibi sebzeleri kemirmesi için verebilirsiniz. Ancak bu ebeveyn gözetimi gerektirir. yanlışlıkla kırılan bir parça bebeğin solunum yoluna kaçarak boğulmaya sebep olabilir.
- Bu dönemde bebeğinizle daha fazla oyun oynamanız, ona sarılmanız daha fazla ilgilenmeniz ağrısını azaltabilir. Bebekle ten temasının ağrıyı azaltmada etkili olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar vardır.
Diş çıkaran bebeklerde ilaç kullanımı nasıldır?
Diş çıkaran bebeklerde ilaç kullanımı, dişin çıktığı yere uygulanan jeller vb. ile yapılmaktadır. Kimi zaman bebeğin sıkıntısını fazla olduğu dönemlerde hekim önerisi ile ağızdan alınan parasetamol içerikli ağrı kesici şuruplar da verilebilir. Diş çıkarma döneminde çocuklar alerji kaşıntı, kızarıklık, ateş gibi alerjiye benzer belirtiler gösterdiğinden hekimler bazen de antihistaminik önerebilirler.
Ancak AAP (Amerikan Pediatri Kurumu) diş çıkarma sıkıntıları konusunda en güvenilir seçeneğin soğutularak kullanılan diş kaşıyıcılar olduğunu bunun da doğru seçilmesi, iyi ve güvenilir bir ürün olması gerektiğini vurgulamıştır. Diş kaşıyıcıyı buzlukta çok dondurmadan yani bebeğin ağzına zarar verecek sertlikte olmadan uygulanmasını önermektedir. Yine son yıllarda yaygın kullanılan kehribar kolyesi, diş jelleri gibi ürünler bebekler için riskli olduğundan kullanılmaması yönünde uyarılar yapılmaktadır. Özellikle kolyenin hiçbir faydası olmaması ve yutulmasının boğulmaya sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Diş çıkarma tablosu
Diş çıkarma tablosu yaklaşık olarak aşağıdaki gibidir. İlk çıkan dişler alt kesici dişlerdir. Alt ön tarafta yer alan bu dişlerin ardından üst kesici dişler alt ve üst yan kesici dişler çıkar. Bunları birinci süt azı dişleri, köpek dişleri en son ikinci süt azı dişleri takip eder. Süt dişlerinin tamamen çıkması ortalama 3 yaşında tamamlanır. Süt dişleri tamamlanmış bir çocukta alt ve üst çenede toplam 20 tane süt dişi bulunur.
| Üst Dişler | Süt dişleri | Kalıcı dişler |
| Merkez kesici | 8-12 ay | 6-7 yaş |
| Yan kesici | 9-13 ay | 7-8 yaş |
| Köpek dişleri | 16-22 ay | 10-12 yaş |
| İlk azı | 13-19 ay | 9-11 yaş |
| İkinci azı | 25-33 ay | 10-12 yaş |
| Alt Dişler | Süt dişleri | Kalıcı dişler |
| İkinci azı | 23-31 ay | 10-12 yaş |
| İlk azı | 14-18 ay | 9-11 yaş |
| Köpek dişi | 17-23 ay | 9-12 yaş |
| Yan kesici | 10-16 ay | 7-8 yaş |
| Merkez kesici | 6-10 ay | 6-7 yaş |
