İnsan ömrünün uzamasındaki en büyük rol kuşkusuz aşılar sayesinde önlenen bulaşıcı hastalıklardır. Bebeğinizin büyürken bir çok mikrop ile karşılaşması kaçınılmazdır. Temizlik kurallarına ne kadar dikkat edilir ise edilsin çocuğunuzu sadece temizlik ile çocukluk dönemi bulaşıcı hastalıklarından korumanız mümkün değildir. Bu sebeple çocukluk çağı aşıları son derece önemlidir. Bu konuda T.C. Sağlık Bakanlığı aşı takvimi oluşturmuştur.
Günümüzde bir dönem, korkulan hastalığı olan çiçek hastalığı yer yüzünden silinmiştir. Çiçek aşısı 1980 yıllardan bu yana artık yapılmamaktadır. Bir diğer örnek de polio (çocuk felci) hastalığıdır. Bu hastalığı bazı çocuklar hiçbir belirti vermeden geçirirken pek çok çocuk bu hastalık nedeniyle sakat kalmış, bazıları da kalıcı felç hatta solunum yetmezliğine bağlı hayatını kaybetmiştir. Günümüzde ülkemiz 1998’den itibaren çocuk felcinden arınmış ülke statüsündedir.
Çocukluk çağını bulaşıcı hastalıkları her ülkede aynı oranda görülmez. Bu nedenle ülkeler kendilerine özel ulusal aşı programı oluştururlar. Meselâ; çocuk sayısının az olduğu kuzey Avrupa ülkelerinde çocukluk çağı aşılarına daha geç başlanır.
Aşıların çoğunun koruyuculuğu %90’ın üzerinde olmakla birlikte aşı bireysel değil toplu uygulamalar ile maksimum etki gösterir. Verem aşısının diğer aşılara göre koruyuculuğu daha düşük olmasına karşın aşı olan çocuk tüberküloz menenjiti, sistemik tüberküloz gibi hastalığın ağır ve tehlikeli formlarına yakalanma riski düşer.
Toplumun tamamı aşılanır ise bazı hastalıklar tamamen ortadan kalkabilir. Eğer bir hastalık dünya çapında yok edilmemiş ise aşı yapılmadığı zaman toplumda bu hastalık oranı tekrar yükselebilir.
Çocukluk çağı aşı takvimi
Çocukluk çağı aşı takvimi T.C. Sağlık Bakanlığı kaynaklarında aşağıdaki gibi verilmektedir. Burada yer alan aşılar ücretsiz olarak hastaneler, sağlık ocakları tarafından uygulanmaktadır. Bunların haricinde rotavirüs, menejit aşısı da hekimler tarafından önerilebilir. Ancak bu aşılar henüz rutin aşı takviminde olmadığından ücretli olarak uygulanmaktadır. Meningokoklar bakteriyel menenjit etkenlerindendir. Menenjit, beyin ve omuriliği çevreleyen zarların enfeksiyonudur. Diğer bakterilerden farklı olarak salgınlara yol açabilirler. Meningokokal hastalık en sık 5 yaşından küçük çocuklarda görülmekte olup 2. pik adolesan (ergenlik) dönemde olmaktadır. Bu aşısı 9 aydan büyük bebeklere önerilmektedir.
Aşı nasıl uygulanır?
Aşıların bir kısmı kas bir kısmı da deri altına yapılmaktadır. İlk yıl aşıları genellikle uyluk dış yan yüzeyine kas içine yapılması önerilmektedir. Verem aşısı sol omuza deri altına yapılırken. Rotavirüs aşısı ağızdan verilir. Bazı aşılar ise enjeksiyon sayısını azaltmak amacıyla birleştirilmiştir. Meselâ; DBT karma aşı, difteri,tetanos ve boğmacadan oluşur. Daha sonraları bu 3 aşıya HIB ve polio da eklenmiştir. Böylece çocuk bir enjeksiyon ile 5 hastalığa karşı aşılanmış olur.
Bazı durumlarda aşılama zamanları değişiklik gösterebilir. Eğer ülkede bir hastalık fazla görülmüş ise aşı öne çekilebilir. Bunu, ülkenin sağlık bakanlığı belirler. Aşıların yan etkileri ise faydaları ile kıyaslanmayacak kadar düşüktür.
