Her yaştan birey için neredeyse bağımlılık haline gelen mobil cihaz kullanımı, çocukları da etkisi altına almış durumda. Uzmanlar aileleri 0-2 yaş arasında çocuğa tablet, bilgisayar ve cep telefonunun hiçbir şekilde verilmemesi gerektiği konusunda uyarırken, 2 yaşından sonra tüm çocukluk çağı boyunca günde 1 saat ile sınırlanması gerektiğini belirtiyor. “Cep telefonları ve tabletler göz sağlığını etkiliyor ve dijital göz yorgunluğu yaratabiliyor” diyen, Seiko Optik Türkiye Göz Sağlığı Danışmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar, mobil cihaz kullanımı ile çocuklarda oluşabilecek göz sorunları konusunda aileleri uyarıyor.
Dijital göz yorgunluğu nedir?
Çocuklarda yakın ve uzak algısı belli bir yaşa kadar tam olarak oturmuyor. Günün büyük bir kısmında akıllı telefon, tablet ve bilgisayar gibi cihazların kullanımı sırasında gereğinden çok yakına bakma ile göz sisteminde bir takım değişiklikler yaşanabiliyor. Aşırı yakınla ilgilenme nedeniyle ileri dönemlerde miyopinin arttığına dair araştırmalar bulunuyor. Günümüz dünyasında insan popülasyonunda miyopiye doğru olan kayma, bu tezi destekler nitelikte. Çocukların bu cihazları kullanımını tamamen engellemek çok zor görünüyor. Çocukların mobil cihazlara çok uzun süre odaklanması nedeniyle dijital göz yorgunluğu dediğimiz olay gerçekleşiyor. Odaklanmadan dolayı göz kırpmasında azalma göz kuruluğuna, gözleri kısmaya bağlı göz yorgunluğuna ve geçici görme problemlerine neden oluyor. Günümüz dünyasında bu cihazlardan kopmak oldukça zor görünüyor, o yüzden kullanım şekilleri düzenlenerek çözüm arayışlarına gidilmeli.
Ebeveynler çocukların bu cihazları kullanımı sırasında gerekli kontrolleri sağlamalı. 20-20-20 diye bilinen, her 20 dakikada bir 20 saniye süre ile 20 feet (5 m ve daha uzağa) bakmak, oturum başı 30 dakikayı geçmemek, sık sık ara vermek ve dinlenmek, kullanılan cihazı çok yakın tutmamak (en az 30 cm olmak üzere önerilen 50 cm) ve ekrana genelde 15 derece açı ile bakmak dijital alet kullanımda göz sağlığının korunması için yapılması gerekenler olarak sıralanabilir. Ebeveynlerin atladığı bir diğer nokta da çocukların fiziksel şartlarına uygun kullanım alanları. Masaüstü bilgisayarlar genelde ebeveynlere göre ayarlıdır, çocuklar kullanırken onlara göre özel ayarlamalar yapılmalıdır. Vücudun mobil cihazlarla olan uygunsuz kullanım pozisyonları nedeniyle daha küçük yaşlarda baş eğilmesi, yan bakmalar, klavye kullanımında uygun olmayan duruşlar nedeniyle duruş bozuklukları oluşabiliyor.
Çocuklarda uyku problemlerine yol açabiliyor
Aşırı dijital cihaz kullanımı çocuklarda uyku düzensizliklerine de neden olabilir. Dijital cihazların ekranındaki beyaz ışık tüm renklerin birleşimi ile oluşur. Beyaz ışığın içindeki mavi ışık diğer renklere göre yoğun bir enerji seviyesine sahip. Dijital cihazlardaki yoğun parlaklık daha çok bu mavi ışıktan kaynaklanıyor. Seiko Optik Türkiye Göz Sağlığı Danışmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar, mavi ışığın hem yorgunluk hem de retinal hasar açısından dikkate alınması gerektiğini vurguluyor. ‘’Ekrandan gelen mavi ışık gün ışığına göre daha az olsa da uzun saatler ekranlara maruz kalmak göz sağlığını olumsuz etkiliyor. Aşırı yakın ilgilenme ve ışığa maruz kalma nedeniyle uzağa uyum problemleri, içe kaymalar ve bazen de çift görme oluşabiliyor. Ayrıca mavi ışığın uyku hormonu olan melatonini baskılaması da uyku düzensizliğine yol açabiliyor. Bu nedenle uykudan en az 1 saat önce çocukların mobil cihaz kullanımının bırakılması, uyku kaliteleri açısından oldukça önemli. ‘’ diyor.
