Ana SayfaBebek BakımıBebek ve çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür?

Bebek ve çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür?

-

Bebek ve çocuklarda yüksek ateş en sık rastlanan durumdur ve ailelerin endişelenmesine sebep olur. Bebeklerde ateş nasıl düşürülür sorusunu yanıtlamadan önce ateşin kaç derece olduğunu doğru ölçmek gerekir. Normal vücut sıcaklığı 36,5 derecedir. Bunun üzerindeki ısı ateş olarak adlandırılır. Ateş ölçülürken, koltuk altından 37.4°C, ağızdan 37.5°C, popodan 38°C, kulaktan ölçümlerde 37.5°C üzerindeki çıkan değerler çocuklarda yüksek ateş olarak kabul edilir. Alından ölçülen ateş 38 ise bu da yüksektir.

Bebeklerde ateş nasıl ölçülür?

Altı aydan büyük bebeklerde kulaktan yapılan ölçümler daha doğru sonuç verir. Yenidoğanlarda ilk 1 ay koltuk altından; 4 hafta-5 yaş arası çocuklarda ise koltuk altı ve kulaktan ölçülebilir.

Bebek ve çocuklar ateş esnasında daha fazla ve hızlı su kaybı yaşadığı için bu duruma dikkat edilmelidir. Hatta yaz aylarında bazen çok sıcağa maruz kalmak ve su kaybı çocukta yüksek ateşe sebep olabilir. Sıvı alımı önemlidir. Ateş nasıl düşürülür sorusunun yanıtı her zaman çok basit olmayabilir. Zira ateş bir hastalık değildir bir hastalık sebebiyle oluşan durumdur.

Ağızdan ateş ölçümü bebeklerde zor olabilir onun için ölçüm küçük bebeklerde emzik termometrelerle yapılabilir. Popodan ölçüm, yaparken dijital termometre temiz olmalı ve bebeğe nazik davranılmalıdır. Aksi halde yaralanmaya sebep olunabilir. Kulaktan ölçüm yaparken, her iki kulaktan birkaç defa ölçüm yapılmalı ve en yüksek değer baz alınmalıdır.

Koltuk altından ölçüm yaparken ise önce çocuğun koltuk altı kurulanmalı sonra ölçüm yapılmalıdır. Çocuklarda en sık tercih edilen ateş ölçme yöntemi koltuk altıdır. Yenidoğan için de en uygun ölçüm şeklidir. Plastik şerit termometreyle ölçüm için şerit alına yapıştırılır, vücut sıcaklığı bir dakika sonra renk değişikliği skalasından okunur. Bu yöntemle ölçüm güvenilir olmayabilir.

0-3 ay arası bebeklerde, normalin üstünde vücut ısısı tespit edildiğinde ateş kaç olursa olsun doktora başvurulmalıdır.

Bebeklerde yüksek ateş nasıl düşürülür? Evde ateş düşürmek için neler yapılabilir?

Bebek ve çocuklarda ateş düşürmek için evde yapılabilecekler şöyledir.

1- Ateşlenen çocuğa ince kıyafetler giydirin

Çocuğa hafif ince kıyafetler giydirilmeli, üzeri örtülmemeli. Oda ısısı 21-23°C olmalı, fazla ısıtılmamalı. Ateş yükselirken üşüme ve titreme geldiyse ince bir örtüyle üzeri örtülmelidir.

2- Sıvı almasını sağlayın.

Aşırı terlediği için sıvı kaybı olacaktır. Ateşi düşürmek için bol bol su, sıvı içirmeye çalışılmalıdır. Yemekten çok sıvı önemlidir. Anne sütü alan bebekler sık sık emzirilmelidir. Eğer çocukta ishal, kusma da varsa o zaman sıvı kaybı daha çok olacağından ateşin düşürülmesi önem kazanır. Hem ateş hem de ishal ve kusma sıvı kaybı nedeniyle çocuğu hayati riske sokar.

3- Ilık su ve bez ile eklem yerleri, koltuk altları ve ensesini serinletin.

Soğuğa yakın ılık suyla ense, eklem yerlerine, alnına kompres yapılabilir. Sirkeli, alkollü sıvılar kullanılmamalıdır.

4- Ateş düşürücü fitil veya şurup kullanılabilir

Ateş düşürücü ilaçlar hekim kontrolünde verilmeli gelişi güzel kullanılmamalıdır. Ateş düşürmek için çocuğa kesinlikle aspirin verilmemelidir. 18 yaş altındaki çocuklarda grip, nezle, su çiçeği vb. gibi viral (virüse bağlı) enfeksiyonlarda aspirin verilmesi ciddi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Karaciğer ve beyinde hasar yaratabilir. Hatta ölümlere neden olabilir. Pratikte, bazı hekimler, özellikle aileden kaynaklanan ateş kaygısı nedeniyle, parasetamol ve ibuprofeni birlikte veya dönüşümlü verebilir. Ancak yapılan birçok çalışma parasetamol ve ibuprofenin birlikte veya dönüşümlü şekilde vererek yapılan tedavinin daha yararlı olduğu hakkında yeterli kanıt bulunamamıştır. Bu nedenle, parasetamol verilen bir çocukta ateş yüksekliği devam ediyorsa, kombine veya dönüşümlü tedavi kararı vermeden önce, altta yatan önemli bir hastalık olup olmadığından emin olunmalı, bebeğin ateş düşürücü ilacı kilosuna göre doğru dozda alıp almadığı kontrol edilmelidir. Parasetamol dozunun yaşa göre değil kiloya göre ayarlanması gerektiği unutulmamalıdır.

5- Ilık suyla duş aldırın

Bunlara rağmen ateş halen yüksek ise çocuğa ılık suyla duş aldırılabilir. Kesinlikle soğuk su tavsiye edilmez. Ilık su vücut normal ısısı sıcaklığında yani yaklaşık 35 derece su demektir. Çocuğun biraz nemli kalması serinlemesini sağlar. Ateşi yüksek olan çocuğun üstünün örtülmesi, daha çok giydirilmesi önerilmediği gibi rutin olarak soğuk uygulama yapılması da önerilmez. Çünkü ateşi yükselen çocukta, ısı tasarrufu sağlamak amacıyla, el ve ayak damarlarında büzülme olur. Bu nedenle, ateşlenen kişinin elleri, ayakları soğuktur. Ateş düşürücü ilaç tedavisi yeterli gelmez ve ateş 30 dakika içinde düşmeye başlamazsa çocuğa ılık suyla duş aldırılabilir.

Ateşi çıkan her çocuk havale geçirir mi?

Ateş korkusu nedeniyle telaş yaşayan aileler sağlık merkezlerini gereksiz kullanma ve gereksiz tedavilere neden olabilmektedir. Oysa ateş ile birlikte bakterilerin ölmesi hızlanmaktadır. Ateşin kendi başına beyne hasar vermesi için ise 41,5°C üzerine çıkması gerekir. Çocukların çoğu ateşlenir ancak sadece %4’ünde ateşe bağlı havale görülür. Çocuklarda yüksek ateş 41,5 derece gibi yüksek bir seviyeye ulaşır ise beyne zarar verebilir. Bu tip durumlar, havale geçirme genellikle genetik yatkınlık ile olur.

Soğuk algınlığı, grip gibi enfeksiyonlar anjin, orta kulak iltihabı, ishal, idrar yolu enfeksiyonu ateşe yol açar. Çocuklarda ateşin en sık nedeni olan üst solunum yolu enfeksiyonları gibi durumlar, üç dört gün süren 39-40°C ateşe neden olabilir. Bazı ciddi hastalıklar ise çok yüksek ateşe yol açmayabilir. 0-3 ay arası bebeklerde, normalin üstünde vücut ısısı tespit edildiğinde ateş kaç olursa olsun hemen doktora başvurulmalıdır.

Ay ve yaş olarak daha büyük çocuklarda, çocuğun genel durumu önemlidir. Çocuk kendinden geçmemiş ise, uyanık ve oyun oynuyorsa, yiyip içebiliyorsa, solunumu normalse çok da korkmaya gerek yoktur.

Ateşin kendi başına beyne hasar vermesi için ise 41,5°C üzerine çıkması gerekir. Çocukların çoğu ateşlenir ancak sadece %4’ünde ateşe bağlı havale görülür.

Ateş düşürücü kullanımı nasıldır?

Antibiyotik bir ateş düşürücü değildir ve kesinlikle hekim önermeden verilmemelidir. Bebeklere fitil ateş düşürücüler kullanılabilir. WHO (DSÖ) Çocuklarda 39 C ve üstü ateş parasetamol ile düşürülmesini önermektedir. Rutin uygulamada 38°C üzerinde ateşte parasetamol etken maddeli ateş düşürücüler, çocuğun yaşı ve kilosuna göre hekimin önerdiği dozda verilebilir. Çocuğunuzun yaş ve kilosuna göre önerilen dozu bilmiyorsanız, telefonla da olsa bir sağlık kuruluşundan veya hekiminizden, eczacınızdan destek alınız. Ateş düşürmek için limon, sirke vb. kullanmanın ekstra bir faydası yoktur.

İlk önce sağlık uzmanınızla konuşmadan 6 aydan küçük bebeklere ibuprofen verilmemelidir..

Hastayken çocukların iştahı da azalır. Yemek yemesi için zorlanmamalıdır. Böyle dönemlerde en sevdiği yemekler hazırlanmalı ve yiyebildiği kadar yemesi sağlanmalıdır. Ancak sıvı alımı önemlidir.

Acil sağlık kurumuna başvurun!

Çocuğunuz 0-3 aylıksa ve ateşi varsa,
Çocuğunuzun ateşi 40°C ve üstündeyse,
Durmadan ağlıyor, sıvı alamıyorsa,
Eğer ateşi 48 saatten daha uzun sürer ve ateş düşürücü ilaçlarla bile düşmezse,
Ateşle birlikte çocukta kasılma, şuur kaybı, kusma, ishal, nefes almada zorluk gibi başka belirtiler de varsa,
Çocuk ateşli havale geçiriyorsa, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.