Çoğu insan için evcil hayvanlar, ailelerinin bir üyesi gibidir. Özellikle çocuklar, onlarla çok farklı bağlar kurabiliyorlar. Sevgisi paha biçilmez olan bu güzel canlıların pek çoğunun ömrü ne yazık ki insana göre kısa olduğundan, bir evcil hayvana sahip olmak büyük ihtimal ile ileride onun yaşlılık, hastalık ya da kaza nedeniyle yaşanabilecek ölümünün acısını da yaşayacağınız anlamına geliyor. Bu durum yaşandığında ise çocuğunuza evcil hayvanının ölümünü onun yaşına ve olgunluk düzeyine göre anlatmanız gerekiyor.
Çocukları evcil hayvan kaybının yaratacağı üzüntüden korumak mümkün olmasa da onlara bu durumla nasıl başa çıkabilecekleri konusunda yardımcı olabilirsiniz. Evcil hayvanın ölümü ile ilk defa sevdiği birinin kaybını yaşayan çocuğun yas süreci, çocukların yaşam boyunca diğer kayıplarla nasıl başa çıkacaklarını öğrenmelerine de yardımcı olabilir. Ancak tüm bu süreçler çocuklar için biraz farklı işliyor zira çocuklar ölüm gibi soyut kavramları küçük yaşlarda anlayamıyor ya da farklı yorumlayabiliyor.
Yaşlara göre çocuklar ölümü nasıl kavrar
0-2 Yaş: Ölümü anlama yeteneğine sahip değildir, ama bağlandığı kişiden ayrılma durumunda ayrılık anksiyetesi yaşar.
3-6 Yaş: Ölümü geçici ve geri dönülür bir olay gibi algılayabilir. Bencildir, sevdiğinden uzaklaşmayı kendine verilen ceza gibi veya kötü davranışının ölüme neden oluşu olarak algılayabilir.
7-10 Yaş: Geri dönülemez bir sona erme olarak görür. Kendi yaşamının sona ereceğini ise kavrayamaz.
11-13 Yaş: Sona erme olarak algılar.
14-18 Yaş: Soyut biçimde ölüm olgusunu kavrayabilir.
Çocuğunuza evcil hayvanının ölümünü anlatmak
Evcil hayvanınız öldüğünde en zor olan bu haberi çocuğa vermektir. Bunu birebir, kendilerini güvende ve rahat hissedebilecekleri bir ortamda yapmak faydalı olacaktır.
Çocuğunuzun yaşına, olgunluk seviyesine göre ne kadar detay vermeniz gerektiğini ayarlamalısınız.
Evcil hayvanınız çok yaşlıysa veya uzun süredir hastaysa o ölmeden önce çocuğunuzla bu konuda onu çok korkutmadan konuşmak iyi bir yol olabilir. Böylelikle çocuğu olası bir ölüme hazırlamış olursunuz.
Evcil hayvanınızı ötenazi yaptırmak zorundaysanız, çocuğunuza bunu açıklarken bazı detaylar vermeniz gerekebilir.
- Veterinerler yapabilecekleri her şeyi yaptılar
- Çok hasta ve asla iyileşmeyecek, acı çekmesini engellemenin tek yolu bu,
- Evcil hayvanın incinmeden, korkmadan huzurlu bir şekilde öldü.
Çocuğunuza bu konuda detaylı bilgi vermeniz gerekiyorsa, “onu önce uyutacaklar sonra kalbini durduracak bir ilaç verecekler” denilebilir. Aksi halde bazen çocuklarda uyutulma ile bağlantılı anestezi tıbbi müdahalelere karşı bir korku oluşabilir. Çocuk anestezi alacağı zaman öleceğini düşünebilir.
Çocuklar ölmeden önce evcil hayvanlarına son bir defa bir şeyler söylemek ya da onları okşamak isteyebilirler. Ancak hayvanın durumu, çocuğun ruhen olgunluğu burada çok önemlidir.
Evcil hayvanınızın ölümü ani olursa, neler olduğunu sakince çocuğa fazla detaylandırmadan anlatmak doğru olabilir.
Yalanla olayı çarpıtmaktan kaçının. “Köpeğin kaçtı” veya “Kedin kayboldu” demek iyi bir fikir değildir. Muhtemelen evcil hayvanı kaybetme hüznünü hafifletmeyecek ve gerçek ortaya çıktığında çocuğunuz muhtemelen yalan söylediğiniz için sinirlenecektir. Hayvana, öldükten sonra ne olduğu sorulursa, inancınızın bakış açısı da dahil olmak üzere kendi ölüm anlayışınızı kullanabilirsiniz ya da “bilmiyorum” diyebilirsiniz.
Çocuğunuzun yas sürecine yardımcı olun
Kayıp yaşayan herkes gibi, çocuklar da genellikle evcil hayvanlarının ölümünden sonra üzüntü ve farklı duygular yaşarlar. Yalnızlık, öfke, suçluluk gibi pek çok duygu üzüntüye eşlik edebilir.
Çocukların, tüm bu duyguları hissetmesi doğaldır. Bu durumu çocuğunuza da söyleyerek ihtiyacı olduğunda ya da konuşmak istediğinde yanında olduğunuzu hissettirmeniz gerekir.
Kendiniz de bu konudaki üzüntünüzü göstererek ve kendi davranışlarınızı düzenleyerek çocuğunuza böyle bir durumda acısı ile nasıl başa çıkabileceği konusunda örnek olabilirsiniz. Ona, sevdiği birini kaybettiğinde üzgün olmanın, hisleri hakkında konuşmanın ve ağlamanın doğru olduğunu gösterebilirsiniz. Bu duyguları yaşarken yalnız olmadıklarını bilmeleri çocukları rahatlatacaktır.
Olayın ilk şokunu atlattıktan sonra evcil hayvanınızı gömmek için bir tören yapabilir veya birlikte geçirdiğiniz eğlenceli zamanların hatıralarını paylaşabilirsiniz. Evcil hayvanınızın komik anlarının hikayelerini bir deftere yazabilirsiniz. Ailenin her bir ferdi bu deftere kendi anılarını, hislerini yazabilir.
Özellikle bir çocuk için bir evcil hayvan kaybının üzüntüsünün ve yas döneminin, bir insanın yasının benzeri olduğunu unutmayın. Çocuklar için, sevgi ve arkadaşlık sunan bir hayvanı kaybetmek, uzak bir akrabayı kaybetmekten çok daha zor olabilir. Bunu arkadaşlarına, aile üyelerine veya evcil hayvan sahibi olmayan ya da anlamayan başkalarına açıklamak zorunda kalabilirsiniz. Konuyu anlamayan kişilerin “neden üzülüyorsun yenisini alırız” şeklindeki yaklaşımlarını engelleyin. Evcil hayvan sahibi olmayanlar bu hatayı sıkça yapabilir ve ondan bir eşyaymış gibi söz edebilir. Bu çocuğunuz için son derece kırıcı olabilir. Hemen yeni bir evcil hayvan edinmek doğru olmayabilir. Öncelikle çocuğun acısının dinmesini beklemek gerekirse bir uzmandan yardım almak doğru olacaktır.
Kaynakça: https://kidshealth.org/en/parents/pet-death.html?WT.ac=ctg#cattalk
