Ana SayfaAileYumurtalık kanseri belirtileri nedir?

Yumurtalık kanseri belirtileri nedir?

-

Yumurtalık kanseri nedir?

Yumurtalık (over) kanseri, kadınların üreme hücrelerinin geliştiği yumurtalıklarından köken alan bir kanser türüdür.  Genellikle menopoz sonrası görülür. Görülme yaşı ortalama 63’tür ama üreme çağındaki kadınlarda hatta genç kızlarda bile görülebilmektedir.

Over kanseri jinekolojik kanser ölümlerinin en sık sebebi olması nedeni ile çok önemlidir. En sık görülen kadın genital sistem kanserlerinde ikinci sıradadır. 2015 yılı rakamlarına göre ABD’de her yıl 21290 yeni over kanseri vakası tespit edilmekte ve bunların 14180’i her yıl ölmektedir. Over (yumurtalık) kanseri kadınlarda kansere bağlı ölümler içinde 5. sırada gelmektedir. Hayat boyunca bir kadının over kanseri geliştirme riski 1/70’dir (%1.5).

Kimlerde daha yaygın olarak görülüyor? Ülkemizde görülme sıklığı nedir?

İleri yaş, ilk adetin erken başlaması (erken menarş), menopoza geç girilmesi, sigara, yağdan zengin diyet risk faktörleridir. Ailede meme ve over kanserli birinci ve ikinci derece akrabaların olmasıda riski arttırmaktadır. Ailesel olarak bazı kalıtsal genetik hasarların olması ( BRCA gen mutasyonları ) hem meme hemde yumurtalık kanseri riskini arttırmaktadır. Bununla birlikte, doğum sayısının çok olması, emzirme, doğum kontrol hapları, kadın üreme kanalı olan tüplerin bağlanması(tüp ligasyonu ) over kanseri riskini azaltmaktadır. Ülkemizde kaç vaka görüldüğüne dair net bir veri olmamakla birlikte Sağlık bakanlığı kanser savaş dairesi verilerine göre ülkemizde en sık görülen 10 kadın kanseri içinde 7. sırada yer almaktadır.

Ön belirtileri nelerdir?

Over kanserlerinde spesifik bir bulgu yoktur. Karın şişliği, karın ağrısı, kasık ağrısı, kabızlık, iştah kaybı, sık idrara çıkma, nefes darlığı, adet düzensizliği, menopoz sonrası kanamalar, makatdan kanama ön belirtileri olabilir. Daha ileri evrelerde bulantı kusmada görülebilir.  Eğer bu bulgulardan birkaçı varsa ve diğer bir sebeple açıklanamıyorsa mutlaka bir jinekoloğa muayene olunmalıdır.  Hastalık geç dönemde bulgu verdiği için genelde ileri evrede yakalanmaktadır. Hastaların %70-80’i ileri evrelerde yakalanmaktadır. %20-30 kadarı erken evrelerde yakalanmaktadır.

Over kanseri tarama testleri nelerdir? Hiçbir şikâyet olmasa da hangi tarama testleri yapılmalı mıdır?

Over kanserlerinin taraması amacıyla yıllık jinekolojik muayene, transvajinal ultrasonografi, kanda ca125 testi ve kanda bazı yeni belirteçlerin bakılması veya bunların bir veya birkaçının bir arada yapılması ile tarama yapılabilir.  Bununla birlikte bu testlerin her birinin yapılması maliyetli olacağı ve gereksiz girişimlere yol açabileceği için ve yapılan araştırmalarda çoğu hastayı erken olarak yakalamak her zaman mümkün olmadığı için bu testlerin hepsinin bir arada yapılması önerilmemektedir. Tarama amaçlı yıllık jinekolojik muayene önerilmektedir.

Over kanseri tanısı konan hasta ne yapmalıdır?

Over kanseri tanısı alan bir hastada temel tedavi yöntemi öncelikle cerrahi tedavidir. Ameliyat sonrası çıkacak patoloji sonucuna ve hastalığın evresine bağlı olarak kemoterapide uygulanması gerekmektedir.

Hastalığın ameliyatı özellikle ileri evrelerde oldukça zor ve komplikasyon riski yüksek bir ameliyattır.  Bu sebeple over kanseri hastasının ameliyatı bu konuda özelleşmiş kadın doğum uzmanları  (jinekolog onkolog)  tarafından yapılmalıdır. Yapılan araştırmalar jinekolog onkologlar tarafından opere edilen over kanseri hastalarının yaşam sürelerinin diğer cerrahlar tarafından opere edilenlere göre daha iyi olduğunu göstermiştir. Bu sebeple over kanseri tanısı alan hastaların bu konuda deneyimli bir ekip tarafından opere edilmesi ve takip edilmesi gereklidir.

Tedavi yöntemi nedir? Yeni tedavi seçenekleri var mı?

Ana tedavi yöntemi, cerrahi olarak rahim ve yumurtalıkların alınması, hastalığın yayılma ihtimali olan lenf dokularının çıkartılması ve yayılım oldu ise hastalığın yayıldığı organların çıkartılmasıdır.  Ameliyat sonrasında hastaların büyük bir kısmında damardan kemoterapi uygulaması gerekmektedir. Yeni yapılan araştırmalarda karın içine kemoterapi uygulaması, ameliyat sırasında ısıtılmış kemoterapi uygulanması, tümörlerde damar gelişimini önleyen hedefe yönelik akıllı kemoterapi uygulamaları gibi yeni tedavi yöntemleri de vardır.

Rahim kanseri ile over kanseri birbiri ile karıştırılan kanserler, farkları nelerdir?

Rahim kanseri,  uterus dediğimiz organdan gelişirken yumurtalık kanseri over dediğimiz organlardan gelişmektedir.  Rahim kanseri de menopoz sonrası kadınlarda görülmekle birlikte ana bulgusu menopoz sonrası kanamaların olmasıdır. Yumurtalık kanserine göre daha iyi seyirlidir. Her ikisininde temel tedavisi cerrahidir.

Over kanserinde ölüm oranı çok yüksek,  kadınlar daha bilinçli olmalı ve teşhisinde ne yazık ki geç belirti verdiğinden de geç kalınıyor? En azından nelere dikkat edilmeli?

Yukarıda saydığımız bulguları olan kadınlar mutlaka jinekolojik muayeneye gitmelidir.  Ülkemizde çok yaygın olmayan hastalık bulgusu olmadan doktora gitme ve yıllık rutin jinekolojik muayene alışkanlığı geliştirilmelidir. Çünkü ileri evre yakalanan kadınlarda ne yapılırsa ne kadar iyi tedavi edilirse edilsin öldürücülük oranı bu kanserde çok yüksektir.

Menopoza girdikten 3-5 yıl sonra yumurtalıkların alınması over kanserini önleme açısından öneriliyor. Bu yaklaşım ne kadar doğru?

Menopozdan önce veya sonra yumurtalıkların alınması ailesel meme over kanseri olan kadınlarda önerilen bir yaklaşımdır. Ailesinde ikinin üzerinde 1. derece meme kanseri olan, 1 meme ve bir over kanserli akrabası olan, erkek bireylerde meme kanseri olan veya erken yaşlarda meme veya over kanseri olan, BRCA1 ve/veya BRCA2 gen mutasyonu olan kadınlar ailesel meme over kanseri üyesidirler. Bunların yaşam boyu meme ve over kanseri geliştirme riski %70-80’lere çıkmaktadır bu sebeple bu tür risk faktörü olan kadınlarda üreme tamamlandıktan sonra kanser gelişmeden meme ve overlerin alınması önerilmektedir. Ünlü Holywood yıldızı Angelina Jolie böyle bir ailesel meme over kanseri ailesinin bireyi olduğu için bu tip bir cerrahi uygulama ile meme ve over kanserine yakalanmamak için memelerini ve yumurtalıklarını aldırmıştır.

Prof. Dr. Polat Dursun

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı