Ana SayfaÇocukÇocuk SağlığıKepçe kulak ameliyatsız tedavi edilebilir mi?

Kepçe kulak ameliyatsız tedavi edilebilir mi?

-

Kepçe kulak, aslında fiziki sağlık açısından bireye bir sorun yaratmasa da psikolojik açıdan genellikle istenmeyen bir durumdur. Kulağın kafaya yapıştığı bölgede alışık olduğumuzdan daha fazla bir çıkıntı yapmasına kepçe kulak diyoruz. Bazen insanların buna “yelken kulak” dediğini de duymak mümkün. Kulağın doğumsal veya sonradan kazanılmış bozuklukları çeşitli şekillerde düzeltilebilir. Kepçe kulak bozukluğu da dahil. Kepçe kulak ameliyatı konusunda pek çok reklam kokan yanlış bilgi duymak mümkün. Özellikle kepçe kulak ameliyatsız tedavi edilebilir mi konusunda çok farklı haberler bulunuyor. Bu sebeple kepçe kulak ameliyatı olmayı düşünenlerin konuyu iyi araştırıp güvendikleri yerlerde ameliyat olmaları önemli.

Kepçe kulak kalıtsal mıdır?

Her kepçe kulak olan kişinin çocuğunun da kulaklarında bu şekil bozukluğunun olması şart değildir. Kepçe kulaklı olmayan birinin çocuğunda da bu durumun görülmesi mümkün. Hastaların %8’inde ailesel, genetikle ilgili bir hikâye saptansa da kimi zaman bu bağlantı görülmeyebilir. Bu durum toplumda 20 çocuktan birinde görülebilmektedir.  Bu veri kulakta meydana şekil bozukluğunun sık karşılaşılan bir durum olduğunu gösterir. Kız ve erkek çocuklarda eşit sıklıkta görülür. Bozukluk her iki kulakta olabileceği gibi tek kulakta da olabilir.

Herkeste aynı şekilde mi oluşur?

Kulakta meydana gelmiş olan bozukluk, nedenlerine göre  farklı şekillerde olabilir.

  1. Kulak kepçesinin en dışındaki geriye doğru olan katlantının (Anteheliks) olmaması veya belli belirsiz olması). Bu alanda normalde 90 derece civarında bir katlanma varken bu açı oldukça genişleyip 150 derece veya daha fazla hale gelmiştir. Bu en sık görülen nedendir.
  2. Kulak çukurluğunun (konka) normalden çok daha belirgin ve derin olması.
  3. Bu iki bozukluğun birlikte görülmesi
  4. Bu bozukluklara bazen kulak memesinin aşırı öne çıkıntı yapması da eşlik edebilir.

Bu şekil bozuklukları genellikle farklı oranlarda birlikte de görülebilirler ve bu nedenle kepçe kulak tedavisinde sadece tek bir teknikle onarım tüm hastalara uygulanamaz. Hastaya uygun bir tedavi planlanmalıdır.

Kulak deformitesi tedavi edilmeli midir?

Her ne kadar pek çok ünlü kişide de kepçe kulak olsa da bu isimler göründüğü kadarıyla durumlarından gayet memnun ve barışık yaşıyorlar. Ancak genel olarak kepçe kulaklı çocuklar ve yetişkinler sosyal hayatta problemler yaşamakta, öz güven kaybı nedeniyle toplum içinde sağlıklı ilişkiler kuramamaktadırlar. Özellikle okul çağında arkadaşlarının yoğun tacizine maruz kalan çocuklarda ciddi bir psikolojik travma ve sosyal çekingenlik nedeni olabilmektedir. Erişkin yaşta ise kepçe kulaklı kadınlar genellikle saçlarını topuz yapamamaktan, kısa kestirememekten yakınırlar.

Kepçe kulak ameliyatsız tedavi edilebilir mi?

Erişkin yaşta kepçe kulak bozukluğu saç bandı veya kulak arkasına sürülen çeşitli yapıştırıcılarla kamufle etmeye çalışan hastalar olmasına rağmen bunlar kalıcı çözüm sunmazlar, ayrıca kullanılan yapıştırıcılar toksik ve kanserojen etkiler gösterebilirler.

Kulağın ameliyatsız olarak düzeltilebileceği tek dönem yenidoğan dönemidir. Anneden geçen östrojen hormonlarına bağlı olarak oldukça esnek olan kulaklar, bu dönemde çeşitli bandaj ve kalıplarla şekillendirilebilir. Bu şekillendirmenin 3 hatta 6 aya kadar yapılabileceği  belirtilse de en büyük şans ilk 3 günlük dönemdedir. Daha sonra bu tekniklerin başarısı hormonlar azalmaya ve kulak sertleşmeye başladığından azalır.

Kulaktaki şekil bozukluğu yenidoğan döneminde anlaşılabilir mi?

Yapılan çalışmalarda kepçe kulakların yaklaşık %60’ının doğumdan hemen sonra tanınabileceği gösterilmiştir.

İple kepçe kulak tedavisi mümkün mü?

Bu teknik eski olmasına rağmen son zamanlarda daha fazla kullanılır olmuştur. Hatta bazı cerrahlar bunu kendilerinin icat ettiğini sanmaktadırlar. Teknik basit ve bazı hastalar için uygundur ancak iple kepçe kulak estetiği her hasta için uygulanamaz. Her hastada bu tekniği uygulamaya çalışmak istenmeyen sonuçlar için davetiye çıkaracaktır.

Ne zaman ameliyat yapılabilir?

Kulak 3 yaşında erişkin boyutlarının % 85’ine ulaşır. Bu nedenle kepçe kulak deformitesinin onarımı 3 yaş ile okul çağı arasındaki dönemde yapılabilir. Böylece çocuğun psikolojik travması önlenir. Kulak ameliyatının 4 yaş civarında yapılmasıyla kulakta bir gelişim sorunu olmadığı gösterilmiş olsa da genellikle kepçe kulak ameliyatlarını okul öncesi dönemde 5-7 yaşlarında yapmayı tercih ediyoruz. Bu yaşlarda hem kulak gelişimi tamamlanmış hem de tedavi açısından kulak oldukça esnek ve dikişlerle şekillendirilebilir yapıdadır. Bu yaştaki tedavi okulda çocukların alay konusu olmalarını dolayısıyla psikolojik travmaya maruz kalmalarını önler. Ancak bu yaşlarda sıklıkla genel anestezi gerekmektedir.

Çocukluk çağında ameliyat olmamış kişiler için de tedavide bir kısıtlama yoktur, her yaşta ameliyat yapılabilir. Daha ileri yaşların hem avantaj hem de dezavantajları olabilir. Çocukluk sonrasında kıkırdaklar genellikle sertleşir ve daha zor şekillendirilebilir. Ancak hasta uyumu nedeniyle genel anestezi yerine lokal anesteziyle kolaylıkla yapılabilir.

Ameliyattan sonra kalıcı iz kalır mı?

Her ne kadar bazı cerrahlar izsiz ameliyat yaptıklarını iddia ediyorlarsa da bunun sadece reklam amaçlı olduğunu ve gerçekte kesilen her alanda mutlaka az veya çok bir iz kalacağını unutmayın. Ancak kepçe kulağın ameliyat izi kulak arkasında ve hemen hemen hiç gözükmeyen bir alanda olduğundan pratikte görünen bir iz kalmayacağı söylenebilir.

Ameliyatan sonra neler yaşanıyor?

Genellikle işlem sonrasında aynı gün evinize gidebilirsiniz. Şişme ve kan toplanmasını önlemek için cerraha göre değişmekle birlikte genellikle ıslatılmış pamuklar ile hafif baskılı bir pansuman uygulanır. Sargılar genellikle 2 veya 3 gün sonra açılır ve 2-3 hafta tenisçi bandı şeklinde bir elastik bant kulakların üzerine uygulanır.

Kepçe kulak tedavisinde genel hasta ve cerrah memnuniyeti %95 ve üzerindedir. Kulakta bu durum sorun olmaya başladığında, çocuk psikolojik travmaya maruz kalmadan okul öncesi dönemde düzeltmek en ideal çözümdür. Ancak çocuklukta tedavi olmamış erişkinler de her yaşta ameliyat olabilirler.

Prof. Dr. Selahattin ÖZMEN
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrah