Ana SayfaYAZARLARProf.Dr.Serdar KulaÇocukların kalbi spor yaparken risk altında mı?

Çocukların kalbi spor yaparken risk altında mı?

-

“12 yaşındaki kız basketbol oyanarken fenalaşarak öldü…”, “Halı sahada kalp krizi geçiren lise öğrencisi öldü..”, “Okul bahçesinde oyun oynarken fenalaşan genç öldü…” Peki gerçekten çocukların kalbi spor yaparken risk altında mı?

Çocukların kalbi spor yaparken risk altında mı?
Çocukların kalbi spor yaparken risk altında mı?

 

Çocukların spor yaparken ani ölümlerine ne sıklıkta rastlıyoruz?

Ani ve dışarıdan bakıldığında nedensiz gibi görünen ölümler, çocuklarda gerçekten de çok sık görülen bir durum değil. Üstelik bunların sadece dörtte biri spor yaparken oluyor. Kabaca spor yapan her 250 bin çocuktan biri bu durumla karşı karşıya kalıyor diyebiliriz.

Ani ölümler daha çok erkek çocuklarda görülüyor. Futbol ve basketbol gibi sporlarla uğraşanlarda da daha fazla görülmesinin olası sebebi bu sporların kalabalık takımlarca  (çok sayıda katılımcı) ve yoğun egzersiz ile yapılıyor olması olabilir.

Nedenleri neler?

Spor aktiviteleri sırasında vücudumuzda artan bazı hormonlar bedenimizin, spor için ihtiyaç duyulan yeni duruma uyum sağlaması için kamçılanmasını sağlarlar. Aşırı heyecan durumunda da aynı şey olur. İşte bu artan uyarı ve ihtiyaçlar ani ölümlerin zeminini hazırlar. Kalbe ait ani ölüm nedenlerini kabaca iki başlıkta toplayabiliriz: Kalbin elektriksel aktivitesine (ritm) bağlı sorunlar ve elektriksel aktivite dışı nedenler.

Kalbin elektriksel aktivitesi ile ilgili durumlar büyük oranda genetik nedenlerdir. Önceden tümüyle sağlıklı görünen çocuk, spor faaliyeti sırasında artan uyarılar nedeniyle ritm sorunları yaşayabilir. Aslında bu sorun çocuğun kalbinde hep vardır ve normal yaşamı sürecinde sorun çıkmasına sebep olmaz. Bu sebeple çocuk dışarıdan hep sağlıklı görünümdedir. Ne zaman ki, spor ile zorlanmalar olur ve var olan bu sorun ciddi bir ritm probleminin ortaya çıkmasına ve ölüme yol açabilir.

Elektriksel aktivite dışı nedenler arasında en başta kalbin kas yapısı ile ilgili nedenler yer almaktadır. Kalp kasının gerekenden daha kalın olması ya da olması gerektiği kadar güçlü olmayışı bu sorunların en önemlilerindendir. Her iki durumda da spor faaliyeti sırasında kalpten vücuda yeterince kan pompalanamayacaktır. Vücudun ihitiyacının karşılanmaması ve artan uyarılarla zorlanan bir kalp kası vardır karşımızda. Tıpkı ritm problemlerinde olduğu gibi bu çocuklar da normal yaşamlarında tamamen sağlıklı görünümdedirler.

Bu arada bu sorunların dışında değinmemiz gereken çok önemli bir şey daha var. Bazen çocuklar spor yaparken daha fazla güç ve daha hızlı sonuç elde etmek amacıyla bir takım ilaçlar, katkı  ya da destek maddeleri ve içecekleri tüketmektedirler. Bu ürünlerin bilinçsizce gelişi güzel kullanımının da riskli kişilerde ani ölüme neden olabileceğini hatırlatalım. 

Nasıl önlem alabiliriz?

Öncelikle, aktif spor (lisanslı) yapacak her çocuğun mutlaka bir çocuk kalp doktorunca muayene edilmesi gereklidir. Çocuk kalp doktoru olası riskler açısından ailenizi ve çocuğunuzu araştıracak ve çocuğunuzun kalbinin spor aktivitesi için sağlıklı olup olmadığına ya da risk taşıyıp taşımadığına karar verecektir. Unutmadan hatırlatmamız gereken bir diğer durum da, lisanslı spor yapan çocukların ilk kalp muayeneleri normal olsa bile iki yılda bir kalp kontrollerini tekrarlamaları gerekliliğidir. Çocukların kalbi spor yaparken de sağlıklı olmalı.

Çocukların kalbi spor yaparken risk altında mı? 

Açıkçası, hayatınızı böylesi bir korku ile geçirmenize gerek yok. Eğer çocuğunuzun dile getirdiği bir göğüs ağrısı, efor sırasında çabuk yorulma, çarpıntı ya da bayılma gibi yakınmaları, ailenizde 35 yaşından daha genç yaşta aniden ölen bir akrabanız varsa, çocuğunuz aktif spor yapmasa bile mutlaka bir çocuk kalp doktoruna muayene ettiriniz. 

Çocuklarımız artık daha az oyun oynuyorlar. Zamanlarının büyük çoğunluğunu bilgisayar ya da televizyon başında geçiriyorlar. Spor yapmak ve sokakta oynamak onların beden sağlığı için çok önemli. Bırakın sokağa çıksınlar. Spor yapacaksa, mutlaka uzman kişilerin fikrini alın. Unutmayınız, her çocuk için uygun bir spor mutlaka vardır.